Likwidacja użytkowania wieczystego

W dniu 29.03.2023 r. rząd ogłosił, że przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw, przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii likwidujący użytkowanie wieczyste. Podmioty gospodarcze i organizacje, które użytkują grunty należące do Skarbu Państwa i samorządów, będą mogły wykupić je na własność.

Nowelizacja przepisów ma na celu umożliwienie przedsiębiorcom, spółdzielniom i wspólnotom mieszkaniowym uzyskanie na własność gruntów, które mają w użytkowaniu wieczystym. Przewiduje się, że użytkownik wieczysty gruntu zabudowanego, który zrealizował cel użytkowania wieczystego powstałego przed 1 stycznia 1998 r., „będzie mógł wystąpić z żądaniem sprzedaży”. W takim wypadku organ będzie zobowiązany do zawarcia umowy. Termin złożenia takiego wniosku będzie wynosił rok od wejścia ustawy w życie.

Do kogo skierowany jest projekt

Zgodnie z projektem nowy model odpłatności za grunt będzie dotyczył:

• przedsiębiorców (duże firmy, jednoosobowa działalność gospodarcza),
• osób fizycznych np. właścicieli garaży,
• spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych (infrastruktura osiedlowa, pawilony handlowe),
• mieszkańców osiedli – chodzi np. parkingi, drogi wewnętrzne, place zabaw.

Decyzja w tej sprawie ma być dobrowolna. Zasadą nie będzie zatem przekształcenie z mocy prawa, jak przy przekształceniu gruntów mieszkaniowych, ale na wniosek danego podmiotu.

Zasady wykupu

Wykup gruntów ma się odbywa na korzystnych warunkach. Będzie można je wykupić za 20 dotychczasowych opłat rocznych – w przypadku jednorazowego wykupu. Cena za grunt docelowo to równowartość 6%, 20%, 40%, 60% lub więcej wartości rynkowej gruntu.

Przewidziano także możliwość płatności w ratach przez maksimum 10 lat – wtedy cena ma wynieść 25-krotność dotychczasowej opłaty rocznej.

Zaproponowano też bonifikatę dla grup szczególnie wrażliwych społecznie, np. osób niepełnosprawnych i ich opiekunów. Samorządy będą mogły przyjąć te same zasady odpłatności lub określić je samodzielnie. Podmioty, które będą mogły skorzystać z tego uprawienia, będą miały rok na złożenie wniosku.

Wyjątki

Wyjątek od wyżej opisanych zasad dotyczyć będzie gruntów niezabudowanych bądź zajmowanych przez rodzinne ogrody działkowe. W takich przypadkach grunt będzie można kupić za zgodą samorządu lub starosty i wojewody pod warunkiem, że umowa trwa minimum 10 lat. Resort rozwoju podkreśla także, że spod roszczenia wyłączone zostaną grunty Skarbu Państwa powierzone:

• Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa,
• Agencji Mienia Wojskowego,
• Lasom Państwowym,
• parkom narodowym,
• Wodom Polskim,
• a także grunty na terenie portów i przystani morskich.

Nie będzie również możliwe zawarcie umowy sprzedaży gruntu, wobec którego toczy się postępowanie o rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego.

Nowe przepisy mają skutkować większym jednorazowym wpływem do budżetu. Resort rozwoju wskazał też na „oszczędność pieniędzy i poczucie bezpieczeństwa – brak opłat rocznych za użytkowanie wieczyste i podwyżek z tym związanych oraz nieograniczone w czasie prawo, jakim jest własność”.

Stan prawny: 4.04.2023 r.

Autor: