Obowiązek składania deklaracji o źródłach ciepła i spalania paliw

W dniu 1 lipca 2021 r. weszły w życie przepisy dotyczące obowiązku składania deklaracji o źródłach ciepła i spalania paliw we wszystkich rodzajach budynków. W ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków został wprowadzony obowiązek złożenia deklaracji źródeł ciepła i spalania paliw w budynkach do Centralnej ewidencji emisyjności budynków (CEEB).

Podstawą stworzenia Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków jest umożliwienie zebrania informacji na temat budynków w obszarze źródeł energii elektrycznej, ciepła i zasilania z sieci ciepłowniczej oraz dotyczących spalania paliw o nominale mocy cieplnej mniejszej niż 1 MW. Utworzenie rejestru ma na celu dostęp do wiarygodnych informacji na temat stanu polskiego ogrzewnictwa w budownictwie mieszkalnym, ale nie tylko. Informacje pomogą przede wszystkim w dostosowaniu programów oraz strategii modernizacji budownictwa w Polsce. W ewidencji znajdą się informacje dotyczące przede wszystkim domów. Pod uwagę zostaną wzięte również lokale usługowe i budynki publiczne. 

Obowiązek złożenia deklaracji spoczywa na:

1. w przypadku budynków jednorodzinnych: właścicielu bądź jednemu z współwłaścicieli budynku,
2. w przypadku budynków wielorodzinnych, galerii handlowych lub magazynów, w tym tych zarządzanych przez wyspecjalizowane firmy: zarządcy budynku.

Jeżeli w lokalu jest indywidualne źródło ciepła np. kominek to taką deklarację trzeba złożyć samodzielnie. Najemca nie ma obowiązku zgłaszania źródeł ciepła, obowiązek ten nałożony jest tylko na właściciela lub zarządcę budynku.

W przypadku współwłasności, z uwagi na tzw. solidarną odpowiedzialność wystarczy jak tylko jeden ze współwłaścicieli złoży deklarację dotyczącą całego budynku – przy czym powinna ona obejmować wszystkie źródła ciepła lub spalania paliw.

Deklarację należy złożyć w terminie 12 miesięcy w przypadku budynków istniejących, czyli do dnia 30 czerwca 2022 r. Oznacza to, że właściciele i zarządcy budynków użytkowanych przed dniem 1 lipca 2021 r. mają jeszcze rok na dopełnienie tych obowiązków tj. do dnia 1 lipca 2022 r.

Inaczej kształtuje się obowiązek dla budynków, które zostają oddane do użytkowania od lipca 2021 r. W takim przypadku termin wynosi zaledwie 14 dni od dnia pierwszego uruchomienia źródła ciepła lub spalania paliw (co do zasady będzie to moment wydania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie lub upływ terminu do wniesienia sprzeciwu do złożonego zawiadomienia o zakończeniu budowy). Ten sam czternastodniowy termin obowiązuje w przypadku, gdy dochodzi do zmian w rodzaju lub liczbie źródeł ciepła lub spalania paliw, gdyż każda taka zmiana wymaga aktualizacji poprzez złożenie nowej deklaracji.

Deklaracja wymaga podania informacji jedynie w zakresie adresu budynku oraz źródła ciepła. W deklaracji właściciel domu powinien zgłosić wszystkie źródła ogrzewania. Wskazuje on bowiem informacje o liczbie i rodzaju eksploatowanych w obrębie nieruchomości źródeł ciepła lub źródeł spalania paliw. Ponadto trzeba podać podstawowe dane identyfikacyjne. Zgodnie z ustawą o termomodernizacji deklaracja zawiera takie informacje jak:

• imię i nazwisko albo nazwę właściciela lub zarządcy budynku lub lokalu oraz adres miejsca zamieszkania lub siedziby;
• adres nieruchomości, w obrębie której eksploatowane jest źródło ciepła lub źródło spalania paliw;
• informacje o liczbie i rodzaju eksploatowanych w obrębie nieruchomości źródeł ciepła lub źródeł spalania paliw oraz o ich przeznaczeniu i wykorzystywanych w nich paliwach (klasa kotła znajduje się na tabliczce znamionowej umieszczonej z boku kotła albo w jego instrukcji obsługi)
• numer telefonu właściciela lub zarządcy (opcjonalnie);
• adres e-mail (opcjonalnie).

Złożenie deklaracji będzie bardzo łatwe. Można ją złożyć elektronicznie lub w formie papierowej. Formularz do złożenia deklaracji elektronicznie jest dostępny online za pośrednictwem Zintegrowanego Systemu Wsparcia Polityk i Programów Ograniczenia Niskiej Emisji (tzw. ZONE) pod adresem: https://zone.gunb.gov.pl/. Klikając w ikonkę „złóż deklarację” zostaniemy przekierowani najpierw do logowania do portalu usług publicznych, by po zalogowaniu uzyskać dostęp do portalu ZONE. Następnie należy „dodać budynek” poprzez wskazanie adresu, a następnie wybrać, czy chcą Państwo wypełnić: deklarację A – dla budynków i lokali mieszkalnych albo deklarację B – dla budynków i lokali niemieszkalnych. Deklarację należy wypełnić, a następnie wysłać przy użyciu podpisu elektronicznego. Przed rozpoczęciem wypełniania warto przygotować informację o rodzajach ogrzewania i ewentualnych klasach tych źródeł. Jeżeli źródeł jest więcej należy w deklaracji wskazać wszystkie. Wersję papierową można zaś złożyć osobiście lub wysłać na adres właściwego urzędu gminy.

Wójt, burmistrz lub prezydent miasta wprowadza do ewidencji dane i informacje zawarte w deklaracji z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego obsługującego ewidencję w terminie 30 dni od dnia otrzymania deklaracji w postaci pisemnej w przypadku „nowo” powstałych budynków wyposażonych w źródła ciepła lub spalania paliw. W przypadku „starych” źródeł ciepła lub spalania paliw, termin ten wynosi 6 miesięcy od dnia otrzymania deklaracji w postaci pisemnej. 

Brak złożenia deklaracji jest obarczony sankcją karną. Zgodnie z przepisami za niezłożenie deklaracji grozi kara grzywny, nakładana w trybie Kodeksu postepowania w sprawach o wykroczenia. Nie podlega jednakże karze sprawca, który złożył deklarację po terminie, jeżeli złożenie deklaracji nastąpiło przed dniem, w którym wójt, burmistrz lub prezydent miasta powziął wiadomość o popełnieniu wykroczenia.

Wszystkie regulacje dotyczące Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków zostały sformułowane i zdefiniowane w rozdziale 5a ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków.