Zastępowanie umowy deweloperskiej umową przedwstępną

cze 27, 2019

Kupując nieruchomość od dewelopera można spotkać wiele rodzajów umów, które deweloperzy zawierają z nabywcami. Kupujący często nie zdają sobie sprawy z tego, jak umowy kształtują ich prawa i obowiązki oraz z tego, że obowiązujące przepisy odgórnie regulują kwestię umów zawieranych pomiędzy konsumentem a deweloperem. Konsument decydujący się na kupno nieruchomości niejednokrotnie spotyka się z umowami rezerwacyjnymi, umowami przedwstępnymi i umową sprzedaży. Coraz częściej zdarza się, że deweloperzy niechętnie zawierają umowy deweloperskie a zastępują je zwykłymi umowami przedwstępnymi.

Rodzaje umów zawieranych pomiędzy deweloperem a konsumentem

Coraz częściej możemy zaobserwować praktykę, w której deweloper w pierwszej kolejności zawiera z potencjalnym nabywcą umowę rezerwacyjną. Zazwyczaj zobowiązanie takie ma na celu czasowe wyłączenie nieruchomości z oferty dewelopera oraz zobowiązanie stron do zawarcia kolejnej umowy. Zaznaczyć jednak należy, że umowa taka nie musi być zawierana i jest to wyłącznie wola obu stron transakcji. Zdarzają się przypadki, gdzie deweloperzy pobierają opłaty rezerwacyjne, które następnie zaliczane są na poczet ceny sprzedaży nieruchomości. Pobieranie opłat jest zazwyczaj narzucone odgórnie przez dewelopera jednak nie obowiązkowe.

Kolejną umową spotykaną coraz częściej w wykonaniu umowy rezerwacyjnej jest umowa przedwstępna sprzedaży. Zazwyczaj umowy są zawierane w formie aktu notarialnego, chociaż zdarzają się również umowy przedwstępne zawierane w formie zwykłej pisemnej. Forma umowy często zależna jest od woli klienta, który może wyrazić chęć dokonania wpisu w księdze wieczystej roszczenia o przeniesienie własności. Sporadycznie spotykane są również umowy przedwstępne, na podstawie których strony umowy zobowiązują się do zawarcia umowy deweloperskiej. Umowa przedwstępna nie jest prawnie wymagana i strony nigdy nie są zobligowane do jej zawierania.

Oczywiście umową zawieraną w wykonaniu umowy przedwstępnej jest umowa sprzedaży nieruchomości. Zawarcie takiej umowy w formie aktu notarialnego jest obowiązkowe, albowiem w innym przypadku nie dojdzie do skutecznego zakupu nieruchomości. Forma aktu notarialnego jest wymagalna pod rygorem nieważności.

Dlaczego deweloperzy pomijają umowy deweloperskie?

W praktyce coraz częściej dochodzi do sytuacji pomijania przez deweloperów zawierania z klientami umów deweloperskich. Coraz częściej deweloperzy najpierw zawierają umowy rezerwacyjne, następnie przedwstępne umowy sprzedaży, a w ich wykonaniu umowy sprzedaży. W procedurach takich brakuje zawieranych standardowo umów deweloperskich. Deweloperzy bardzo często celowo prowadzą do pomijania umowy deweloperskiej, albowiem ta nakłada na nich szereg obowiązków i nie pozwala na całkowicie swobodne kształtowanie treści umowy. Deweloper na mocy ustawy zobowiązany jest m.in.: do sporządzenia prospektu informacyjnego i prowadzenia rachunku powierniczego. Nadto strony nie mogą swobodnie kształtować prawa do rozwiązania umowy. Z punktu widzenia dewelopera umowa deweloperska wprowadza m.in. ryzykowne prawo do odstąpienia od zawartej umowy, jeżeli umowa deweloperska nie zawiera wszystkich prawnie wymaganych elementów. Nadto konsumentowi przysługuje prawo odstąpienia od umowy, gdy informacje zawarte w jej treści są niezgodnie z prospektem informacyjnym lub kiedy deweloper nie doręcza prospektu informacyjnego wraz z załącznikami.

Bardzo istotna z punktu widzenia dewelopera jest ustawowo uregulowana możliwość odstąpienia przez dewelopera od umowy deweloperskiej. Co do zasady deweloper może odstąpić od umowy wyłącznie wtedy, gdy nabywca nie spełni świadczenia pieniężnego w terminie lub w wysokości określonej w umowie deweloperskiej. Jednak przed odstąpieniem od umowy deweloper musi wezwać nabywcę do uiszczenia zaległych kwot. Wezwanie musi być wykonane w formie pisemnej. Jeśli nabywca nie zapłaci zaległych kwot w terminie 30 dni od doręczenia wezwania, deweloper może odstąpić od umowy. Ostatnią przesłanką odstąpienia od umowy przez dewelopera jest okoliczność, w której nabywca nie stawi się do odbioru nieruchomości lub podpisania aktu notarialnego, który przenosi na nabywcę prawo będące przedmiotem umowy deweloperskiej. Przed odstąpieniem deweloper zobligowany jest do dwukrotnego doręczenia nabywcy pisemnego wezwanie w odstępach czasowych.

Umowa deweloperska a umowa przedwstępna

Co do zasady podstawowa różnica pomiędzy umową deweloperską a umową przedwstępną wynika z treści wzajemnych zobowiązań określonych w umowach. Strony umowy przedwstępnej mogą swobodnie kształtować swoje zobowiązania w związku z czym głównym zobowiązaniem dewelopera jest przeniesienie prawa własności nieruchomości. Prawidłowo sformułowana umowa deweloperska narzuca szereg ograniczeń i ustawowych praw przysługujących konsumentowi. Wówczas deweloper zobowiązuje się nie tylko do przeniesienia prawa własności nieruchomości, ale również zobowiązuje się m.in.: do wybudowania budynku i wyodrębnienia lokalu mieszkalnego.

Co istotne, umowa deweloperska w odróżnieniu od umowy przedwstępnej zawierana jest przed dniem powstania lokalu mieszkalnego. Umowa deweloperska ma co do zasady zadanie ochrony praw nabywców. Uznaje się, że zanim powstanie lokal mieszkalny cała inwestycja jest obarczona poważnym ryzykiem i brakiem pewności jej realizacji. Z tym też wiąże się bardzo szeroki zakres ochrony nabywców.

Skutki zastępowania umowy deweloperskiej umową przedwstępną

Oceniając dopuszczalność zawierania umowy przedwstępnej podczas nabywania nieruchomości od dewelopera należy rozpatrywać wszystkie okoliczności sprawy a w szczególności etap, na którym jest dana inwestycja i w jaki sposób finansowana jest jej realizacja.

Jeżeli zawieramy umowę przedwstępną zakupu lokalu, który fizycznie został już wybudowany i umowa ta rzeczywiście posiada cechy umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości to co do zasady nie ma podstaw do zarzucania, że deweloper chciał obejść przepisy ustawy a zawarta umowa jest nie ważna. Transakcja taka będzie co do zasady przeprowadzana zgodnie z postanowienia umownymi, które kształtują prawa każdej ze strony.

Jeżeli natomiast zawieramy z deweloperem najpierw umowę przedwstępną a z okoliczności wynika, że deweloper m.in.: jeszcze nie ukończył przedsięwzięcia budowlanego, nie wybudował budynku, nie wyodrębnił lokalu a pobrane zaliczki przeznaczane są na realizację kosztów budowy to wówczas można domniemywać, że z konsumentem powinna zostać zawarta umowa deweloperska.

Nie zawarcie przez dewelopera umowy deweloperskiej skutkować będzie tym, że umowa przedwstępna może zostać zakwalifikowana jako umowa deweloperska. Przyjmuje się, że nie można obchodzić przepisów umowy deweloperskiej, w związku z czym postanowienia umowy przedwstępnej nie zawsze będą wiążące dla stron. Konsekwencją takiego stanu będzie uznanie za nieważne zapisów umowy przedwstępnej niezgodnych z ustawą deweloperską. W miejsce nieważnych przepisów zastosowanie znajdą przepisy ustawy deweloperskiej. Należy jednak pamiętać, że ważność umów, ich poszczególnych postanowień oraz ich skutki należy rozpatrywać kompleksowo na podstawie wszystkich okoliczności sprawy.

 

Autor:

Kamil Radecki

Kamil Radecki

Aplikant radcowski

Email: k.radecki@turcza.com.pl Telefon: +48 61 666 37 60

Apl. Kamil Radecki zajmuje się bieżącą obsługą prawną podmiotów gospodarczych, w szczególności w zakresie: prawa cywilnego, prawa gospodarczego oraz umów handlowych, zabezpieczania i egzekucji wierzytelności.

PRZECZYTAJ INNE WPISY

Nowelizacja przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności

Z dniem 31 sierpnia 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami, stanowiąca kolejny etap eliminacji instytucji użytkowania wieczystego z polskiego systemu prawnego. Dowiedz się więcej!

Nowelizacja Prawa budowlanego – stan na wrzesień 2023

W dniu 17 sierpnia 2023 r. Sejm uchwalił ustawę o zasadach udzielania przez Skarb Państwa gwarancji za zobowiązania Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego. Ustawa ta choć nie związana z procesem budowlanym zawiera szereg zapisów nowelizujących ustawę Prawo budowlane.

Zezwolenie na nabycie nieruchomości przez cudzoziemca

Jeśli cudzoziemiec lub nabywana przez niego nieruchomość nie spełnia wymogów pozwalających na nabycie nieruchomości bez zezwolenia, umowa dotycząca nabycia nieruchomości będzie bezwzględnie nieważna. Dowiedz się więcej!

Elektroniczny dziennik budowy

Dziennik budowy to najważniejszy dokument na budowie. Musi być prowadzony w określony sposób i przechowywany w bezpiecznym miejscu, ponieważ jest to dokument urzędowy. W dzienniku budowy rejestruje się przebieg robót budowlanych oraz zdarzeń i okoliczności…

O sztuce budowlanej w praktyce sporów sądowych

BLOG PRAWNY Pojęcia sztuki budowlanej nikt do końca nie rozumie, razem z prawnikami na czele. A rzecz jest na tyle ważka, że od jej oceny nierzadko ważą się losy wielomilionowych sporów. Wyjaśnijmy, że znajdzie się szereg światłych specjalistów, którzy będą potrafili...

Ograniczenia cesji umów rezerwacyjnych i deweloperskich

W lipcu 2023 r. zostały wprowadzone przepisy na mocy których znacząco ograniczono możliwość dokonywania cesji praw z umów rezerwacyjnych oraz developerskich. Umowa rezerwacyjna Zgodnie z nowymi przepisami, umowa przeniesienia (cesji) na osobę trzecią…

Kolejne zmiany w ustawie Prawo budowlane (czerwiec 2023)

W dniu 03.06.2023 r. weszły w życie przepisy nowelizujące ustawę z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane wprowadzone ustawą z dnia 9 maja 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o transporcie kolejowym.

WAŻNE – Umowa najmu mieszkania tylko ze świadectwem energetycznym

W dniu 28 kwietnia 2023 r. weszła w życie zmiana ustawy o charakterystyce energetycznej. Zgodnie z nowymi regulacjami wynajmujący mieszkanie będzie miał obowiązek przekazać najemcy świadectwo charakterystyki energetycznej, a brak tego świadectwa będzie…

Likwidacja użytkowania wieczystego

W dniu 29.03.2023 r. rząd ogłosił, że przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw, przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii likwidujący użytkowanie wieczyste. Podmioty gospodarcze i…

Przeniesienie decyzji administracyjnej na inny podmiot

Z uwagi na dynamikę gospodarki, może zaistnieć potrzeba, aby określone uprawnienia z decyzji administracyjnej zostały przeniesione na inny podmiot. Zmiana taka może wynikać z woli bądź konieczności kontynuowania inwestycji przez zupełnie inny podmiot….

Formularz kontaktowy

    Administratorem danych osobowych jest Kancelaria Radców Prawnych Marek Turcza z siedzibą w Poznaniu (60-347), ul. Grochowska 56, REGON: 120119490, NIP: 9451892838. Informacje w przedmiocie warunków i zasad ochrony danych osobowych znajdują się na stronie https://turcza.com.pl/odo/.

    TURCZA Kancelaria Radców Prawnych

    ul. Grochowska 56, 60-347 Poznań

    +48 61 666 37 60

    kancelaria@turcza.com.pl

    O nas

    Dzięki opiece prawnej świadczonej przez TURCZA Kancelarię Radców Prawnych mogą Państwo skupić się wyłącznie na swoim biznesie. My zapewnimy narzędzia i wsparcie doświadczonych prawników, aby był on jak najbardziej efektywny. Zapraszamy do współpracy.

    Zapraszamy również na stronę internetową Kancelarii: turcza.com.pl

    Copyright © 2023 TURCZA Kancelaria Radców Prawnych. All rights reserved.